Bobinaj;   Elektrik motorlarında sıklıkla kullanılan bir terimdir. Elektrik ile çalışan motorlarda akımın taşınmasını sağlayan, motor içerisinde manyetik alan oluşturan ve gerilim ortaya çıkaran iletken uçlarının birbirine bağlanmasını sağlayan parçaya bobinaj ismi verilir. 

Bobinaj Çeşitleri Nelerdir?

Bobinaj çeşitleri makinanın akım türüne göre değişir. Doğru akım makinalarda şu şekildedir;

• Endüvi bobinaj
• Endüktör bobinaj

Alternatif akım makinalarda ise şu şekildedir;

• Bir fazlı bobinaj
• Çok fazlı bobinaj
• Bir ve çok fazlı bobinaj
• Bir fazlı kollektörlü bobinaj
• Çok fazlı kollektörlü alternatif akım bobinaj
• Özel bobinaj
•  

• Bobinaj Alanında Sarım ve Bakım Nasıl Yapılır?

• Bobinaj parçasının nasıl sarıldığı ve bakımının nasıl, ne şekilde yapıldığı çok merak edilen konular arasında yer alır. Ancak bobinaj sarımının yapılması için bazı yedek parçalar kullanılır. Öncelikle bu parçaların isimlerini ve ne işe yaradıklarını öğrenmek gerekir. 

  Statör (Endüvi): Alternatör makinaların statör parçalarına endüvi adı verilir. Bu alan gerilimin oluştuğu alandır. Endüvi sac parçalarından oluşmuştur ve içine sargıların konulması için oluklar içerir. 

  Kutuplar (Endüktör): Alternatör makinaların içinde yer alan kutuplardan doğru akım dolaşır. Kutuplar içinde yer alan sargılara dışarıdan bilezik ve fırça yardımı ile doğru gerilim aktarılır. Bobin sarımı da bu iki yedek parça sayesinde yapılır. 

  Bobinaj Arızaları Nasıl Giderilir?

  Bobinaj bazen aksi durumlarda arıza çıkarabilir. Bu durumda arızanın tespit edilmesi için bobinaj içerisinde yer alan statör parçaları sökülür. Dökülme aşamasında kalıp ölçüleri alınarak doğru şema çizilir. Bobinaj içinde yer alan yanık ve erimiş bobinler çıkarılarak oluklardan temizlenir. Bir veya iki bobin seçimi yapılarak kalıp ölçüleri alınır. Daha sonra mikrometre yardımı ile bobin telinin çapı hem izoleli hem de izolesiz bir şekilde ölçülür. 

  Bobinaj arızaları genel olarak statör bölümünde meydana gelir. Genelde statör parçasının bölümü ya da tamamı yanmış biçimde görülür. Eğer kısmi olarak bir sorun varsa diğer parçalara yani bobinlere zarar vermeden arıza ortadan kaldırılmalıdır. Fakat statör parçaları komple yandıysa yukarıdaki çözüm gerçekleştirilmelidir. 

  Bobinaj Nerede Satılır?

  Bobinaj genelde tek başına satılan bir parça değildir. Kullanılan elektronik eşyalarda yer aldığı için tek başıma satılma gereği duyulmuyor. Ancak pek çok elektronik mağaza bobinaj sisteminin bozulmasına karşın bobinaj içerisinde yer alan yedek parçaların satışını yapıyor. İnternet üzerinde de hobinaj ve bobinaj parçalarının satışı yapılıyor. Ancak bobinaj yedek parçalarını alırken mutlaka kaliteli olmasına dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde makinaya çok daha büyük hasar verebilir. 

  Makinanın Çalışması İçin Bobinaj Gerekli

  Matkap, vidalama ve bu tür malzemelerin çalışabilmesi için bobinaj olmazsa olmaz malzemeler arasındadır. Bobinaj olmazsa motora akım gidemez ve makina çalışmasını sürdüremez. Bu sebepten dolayı bobinaj önemi son derece büyüktür. Bobinaj arıza yaparsa ne yapacağım sorunu pek çok makina sahibini endişeye sokuyor. Bu durumda bobinaj ustası devreye giriyor. Bobinaj ustası bobinaj ile ilgili ortaya çıkacak her türlü sorunu hallediyor. 

  Makinaların daha sağlam çalışabilmesi için ve bobinaj sisteminin arıza yapmaması, aynı hatayı bir daha vermemesi için kaliteli makina kullanmak ve alanında uzman bir bobinaj ustası ile çalışmak son derece önemlidir. Siz de bu konuya dikkat etmelisiniz.

• Elektrik: Bir akımın elektronlar sayesinde serbest bir ortam içerisinde çekim gücü ile belli bir noktaya doğru hareket etmesi ile oluşan enerjidir. Elektrik akımı ile voltaj oluşarak elektrikli aygıtların çalışması bu şekilde sağlanmaktadır.

  Cisimler atom ve moleküllerden oluşan birimlerdir. Bir cismin parçalara ayrılması sonucunda o cisme özelliğini veren en küçük biriminin atom ve moleküllerden oluşması ortaya çıkar. Atomlarda ise, merkezinde bulunan çekirdek ve etrafında birçok elektron ile oluşmuştur. Bu atomların dışında bulunan elektronlar; manyetik alan, ısı ve kimyasal bir takım reaksiyonlar ile yörüngelerinden kopma yaşarlar ve serbest bir şekle bürünürler. Bu serbest olan elektronlar sayesinde oluşan enerjinin hareket etmesi elektriği ortaya çıkarmaktadır. Bu bir anlamda elektrik akımının voltajı oluştururken serbest elektronlardan yararlandığı anlamını ifade etmektedir.

• Elektrik Akımı: Serbest elektronların bir iletken kesitinin içerisinden geçmesidir. Bu iletken maddelerin içerisinde elektrik akması anlamına da gelir. Amper; elektrik akım birimi olarak adlandırılır. Elektrik akımının bir devreden akması için o devrenin kapalı devre olması gerekmektedir. Devrede açıklık olması durumunda serbest elektronlar geçemezler ve elektrik akımının oluşması da sağlanamaz. Bu devreler ise; açık devreler olarak adlandırılır.

• Elektrik Voltajı: İletken devrelerden akış sağlayan elektronlardır. Bu akımın oluşması için de elektrik devresine bir kuvvet uygulanması gereklidir. Serbest elektronlar bir kuvvet sayesinde hareket ederler. Bu da elektriğin oluşmasını sağlar. Elektronların hareket etmesini sağlamak için oluşan bu kuvvete ‘’Voltaj’’ adı verilir. Volt ise voltaj birimi olarak belirtilir. Kısa olarak yazılışı ise; ‘’V’’ ile ‘’E’’ harfleri ile gösterilmektedir.

  Direnç (Rezistans): Bir iletkenin uç kısımlarına gerilim uygulanması nedeni ile serbest elektronlar yer değişimi sağlayarak hareketlenirler. Bu devreye uygulanmış olan gerilim ile akım her iki uca hareket ederken zorluklarla karşılaşır. Oluşan bu zorluklar ise; elektronların geçişi açısından geciktirici ve etkileyici bir durum oluşur; bu duruma direnç adı verilir. Devrede olan direnç; devredeki akıma karşı sınırlama oluşturur. Direnç birimi olarak ‘’Ohm’’kullanılır. Harf olarak da ‘’R’’ veya ‘’r’’ ile gösterilir.

  Elektrik Enerjisi: Direncin üzerinden akım geçmesi halinde elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüşmektedir. Voltajın devreye uygulanması ile devreden geçen akımın çarpılması sonucunda elektrik gücü ortaya çıkmaktadır. Zaman ile elektrik gücü çarpımından da elektrik enerjisi ortaya çıkmaktadır.  Elektrik enerjisi birimi de; Waat/Saat(Kw/h) dir.